Class 8 Sanskrit Chapter 8
अष्टमः पाठः- संसारसागरस्य नायकाः
Question 1: एकपदेन उत्तरत-
(क) कस्य राज्यस्य भागेषु गजधर: शब्द: प्रयुज्यते?
(ख) गजपरिमाणं क: धारयति?
(ग) कार्यसमाप्तौ वेतनानि अतिरिच्य गजधरेभ्य: किं प्रदीयते स्म?
(घ) के शिल्पिरूपेण न समादृता: भवन्ति?
ANSWER:
(क) राजस्थानस्य।
(ख) गजधर:।
(ग) सम्मानमपि।
(घ) गजधरा:।
Question 2: अधोलिखितानां प्रश्नानामुत्तराणि लिखत-
(क) तडागा: कुत्र निर्मीयन्ते स्म?
(ख) गजधरा: कस्मिन् रूपे परिचिता:?
(ग) गजधरा: किं कुर्वन्ति स्म?
(घ) के सम्माननीया:?
ANSWER:
(क) तडागा: सम्पूर्ण देशे निर्मीयन्ते स्म।
(ख) गजधरा: वास्तुकारणां रूपे परिचिता:।
(ग) गजधरा: नगरनियोजनात् लघुनिर्माण पर्यन्तं सर्वाणि कार्याणि कुर्वन्ति स्म।
(घ) गजधरा: सम्माननीया:।
Question 3: रेखाङ्कितानि पदानि आधृत्य प्रश्न-निर्माणं कुरुत-
(क) सुरक्षाप्रबन्धनस्य दायित्वं गजधरा: निभालयन्ति स्म।
(ख) तेषां स्वामिन: असमर्था: सन्ति।
(ग) कार्यसमाप्तौ वेतनानि अतिरिच्य सम्मानमपि प्राप्नुवन्ति।
(घ) गजधर: सुन्दर: शब्द: अस्ति।
(ङ) तडागा: संसारसागरा: कथ्यन्ते।
ANSWER:
(क) कस्य दायित्वं गजधरा: निभालयन्ति स्म?
(ख) केषां स्वामिन: असमर्था: सन्ति?
(ग) कार्यसमाप्तौ कानि अतिरिच्य सम्मानमपि प्राप्नुवन्ति?
(घ) के सुन्दर: शब्द: अस्ति?
(ङ) का: संसारसागरा: कथ्यन्ते?
Question 4: अधोलिखितेषु यथापेक्षितं सन्धिं/विच्छेदं कुरुत-
- ANSWER:
(क)
अद्य
+
अपि
=
अद्यापि।
(ख)
स्मरण
+
अर्थम्
=
स्मरणार्थम्।
(ग)
इति
+
अस्मिन्
=
इत्यस्मिन्।
(घ)
एतेषु
+
एव
=
एतेष्वेव।
(ङ)
सहसा
+
एव
=
सहसैव
Question 5: मञ्जूषात: समुचितानि पदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
रचयन्ति ,गृहीत्वा, सहसा, जिज्ञासा ,सह
(क) छात्रा: पुस्तकानि --------------------- विद्यालयं गच्छन्ति।
(ख) मालाकारा: पुष्पै: माला: ---------------------।
(ग) मम मनसि एका --------------------- वर्तते।
(घ) रमेश: मित्रै: --------------------- विद्यालयं गच्छति।
(ङ) --------------------- बालिका तत्र अहसत।
ANSWER:
(क) छात्रा: पुस्तकानि गृहीत्वा विद्यालयं गच्छन्ति।
(ख) मालाकारा: पुष्पै: माला: रचयन्ति।
(ग) मम मनसि एका जिज्ञासा वर्तते।
(घ) रमेश: मित्रै: सह विद्यालयं गच्छति।
(ङ) सहसा बालिका तत्र अहसत।
Question 6:
पदनिर्माणं कुरुत-
धातु:
प्रत्यय:
पदम्
यथा
कृ
+
तुमुन्
=
कर्तुम्
हृ
+
तुमुन्
=
---------------------
तृ
+
तुमुन्
=
---------------------
यथा
नम्
+
क्त्वा
=
नत्वा
गम्
+
क्त्वा
=
---------------------
त्यज्
+
क्त्वा
=
---------------------
भुज्
+
क्त्वा
=
---------------------
उपसर्ग:
धातु:
प्रत्यय:
पदम्
यथा
उप
गम्
ल्यप्
=
उपगम्य
सम्
पूज्
ल्यप्
=
---------------------
आ
नी
ल्यप्
=
---------------------
प्र
दा
ल्यप्
=
---------------------
ANSWER:
धातु:
प्रत्यय:
पदम्
यथा
कृ
+
तुमुन्
=
कर्तुम्
हृ
+
तुमुन्
=
हर्तुम्
तृ
+
तुमुन्
=
तर्तुम्
यथा
नम्
+
क्त्वा
=
नत्वा
गम्
+
क्त्वा
=
गत्वा
त्यज्
+
क्त्वा
=
व्यक्त्वा
भुज्
+
क्त्वा
=
भुक्त्वा
उपसर्ग:
धातु:
प्रत्यय:
पदम्
यथा
उप
गम्
ल्यप्
=
उपगम्य
सम्
पूज्
ल्यप्
=
सम्पूज्य
आ
नी
ल्यप्
=
आनीय
प्र
दा
ल्यप्
=
प्रदाय
Question 7:
कोष्ठकेषु दत्तेषु शब्देषु समुचितां विभक्तिं योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
यथा- विद्यालयं परित: वृक्षा: सन्ति। (विद्यालय)
(क) --------------------- उभयत: ग्रामा: सन्ति। (ग्राम)
(ख) --------------------- सर्वत: अट्टालिका: सन्ति। (नगर)
(ग) धिक् ---------------------। (कापुरुष)
यथा- मृगा: मृगै: सह धावन्ति। (मृग)
(क) बालका: --------------------- सह पठन्ति। (बालिका)
(ख) पुत्र --------------------- सह आपणं गच्छति। (पितृ)
(ग) शिशु: --------------------- सह क्रीडति। (मातृ)
ANSWER:
यथा- विद्यालयं परित: वृक्षा: सन्ति। (विद्यालय)
(क) ग्रामम् उभयत: ग्रामा: सन्ति। (ग्राम)
(ख) नगरम् सर्वत: अट्टालिका: सन्ति। (नगर)
(ग) धिक् कापुरुषम्। (कापुरुष)
यथा- मृगा: मृगै: सह धावन्ति। (मृग)
(क) बालका: बालिकाभि: सह पठन्ति। (बालिका)
(ख) पुत्र पित्रा सह आपणं गच्छति। (पितृ)
(ग) शिशु: मात्रा सह क्रीडति। (मातृ)
